Wat kan je zeggen over de toegenomen terrorismedreiging?

Bepaalde locaties zoals overheidsgebouwen en energielocaties hebben al vanaf de jaren 70 te maken met terrorismedreiging en doen sinds die tijd veel om zich tegen aanslagen te beschermen. Wat vooral in Nederland nieuw en inderdaad aan het toenemen is, is dat er een grotere dreiging bestaat voor een nieuwe groep locaties, de zogenaamde ‘soft targets’. We bedoelen daarmee bijvoorbeeld stations, schouwburgen, scholen, markten en evenementen. Tegelijkertijd gaat het nog steeds om een kleine groep locaties waar echt een dreiging is, ook al zijn dat er wel meer dan 20 jaar geleden.

Gelukkig is er tot op heden nog geen aanslag in Nederland geweest. De kans dat het gebeurt is ook bijna nihil, als je het statistisch bekijkt. Als wij risico’s beoordelen, dan kijken we niet alleen naar de kans dat er daadwerkelijk iets kan gebeuren, maar ook naar de ernst en de kwetsbaarheid. De ernst is bijvoorbeeld groter bij een aanslag op een stadion dan bij een club, omdat daar meer mensen aanwezig zijn.  Bij de analyse kijk je ook naar de kwetsbaarheid en in hoeverre een aanslag succesvol kan zijn. Dat is op sommige locaties veel groter dan op andere, omdat er weinig beschermingsmaatregelen zijn genomen. Bij soft targets zijn de ernst en kwetsbaarheid vaak erg groot. De kans is echter weer heel klein.

Wat kan je preventief doen?

Voorkomen dat er een aanslag plaatsvindt is in feite niet mogelijk. Daarom kijken wij vooral naar het verkleinen van de kans dat die aanslag succesvol gebeurt – en daarvoor moet je maatregelen treffen.

Het is belangrijk om je als organisatie te realiseren dat er preventief veel gedaan kan worden maar dat het de vraag is of je dat ook allemaal wilt. Als bioscoop wil je bijvoorbeeld geen onvriendelijke of ontoegankelijke uitstraling krijgen doordat er een soort bunker van het pand is gecreëerd. De kunst is dus om maatregelen te nemen die niet of minimaal opvallen. Een aantal voorbeelden van dergelijke preventieve maatregelen:

• Heb je crisismanagement op orde. Hoe evacueer je mensen? Naar welke plek in het pand kunnen ze toe waar ze veilig zijn en die is ingericht op noodsituaties? Hoe lopen je lijntjes met politie of extra beveiligers? Besef dat de dreiging ook niet vanuit je eigen pand hoeft te komen, maar dat er bijvoorbeeld iets speelt bij de buren. Je wilt ervoor zorgen dat jouw locatie veilig blijft en dan is het handig om korte lijntjes met de autoriteiten te hebben.
• Check of de omroepinstallaties werken en kijk bijvoorbeeld of je een systeem kunt ontwikkelen waarmee je mensen een sms stuurt wanneer de nood aan de man is.
• Oefen scenario’s. Net zoals je doet bij een brandoefening simuleer je nu terrorismescenario’s. Maak een uitgebreide analyse en bespreek de verschillende scenario’s zodat je met alles rekening kunt houden.
• Zorg ervoor dat er van buiten het terrein moeilijk naar binnen kan worden gekeken. Het wordt voor de aanslagpleger dan lastiger een plan te bedenken om de locatie binnen te dringen.
• Zet niet allerlei informatie zomaar op de website. Bijvoorbeeld hoe het gebouw er van binnen uitziet en welke belangrijke mensen je op evenementen gaat ontvangen.
• Maak je pand op onzichtbare wijze zoveel mogelijk tegen een aanslag bestand. Bijvoorbeeld door ramen te vervangen door een muur, deuren kogelbestendig te maken of folie op glas te plakken zodat het ondoordringbaar wordt gemaakt of niet zomaar versplinterd.
• Ook het plaatsen van een controleur of beveiliger bij de ingang kan helpen, om indringers vroeg te zien en buiten te houden.

Waar kan je verder alert op zijn?

Het is belangrijk dat mensen binnen de organisatie op de hoogte zijn van de risico’s. Van de barman tot aan je vaste beveiligers. Er zijn meestal een paar mensen die zich echt bewust zijn wat er kan gebeuren. De groep die dit aanvoelt, is wel toegenomen. Maar sommigen maken zich overdreven veel zorgen en anderen weer te weinig. Het helpt dan om met iedereen die voor de veiligheid verantwoordelijk is te praten over de risico’s en te kijken wat je als locatie kunt doen. En wat het je kost – niet alleen in geld maar ook in uitstraling en hinder voor je gasten.

Wat wil je aan mensen meegeven?

In de media hoor ik heel vaak: “Je kunt nooit 100% veilig zijn. Je kunt een aanslag moeilijk voorkomen, dus moet je maar accepteren dat dit fenomeen er is.” Daar wil ik tegenoverstellen: als je eigenaar bent van een locatie en je denkt dat het niet ondenkbaar is dat zoiets gebeurt, dan heb je echt wel opties. Dan kun je veel maatregelen treffen om te zorgen dat een aanval minder goed slaagt. Als eigenaar van een locatie moet je dat oppakken. En dat is iets anders dan voorkomen dat het gebeurt. Er zijn veel gevallen waar het betrekkelijk mild afliep. De aanslag op het voetbalstadion in Parijs is bijvoorbeeld grotendeels mislukt, omdat er een hek stond en de aanslagplegers daardoor langs de poortjes moesten waar beveiligers stonden die ze uiteindelijk hebben kunnen tegenhouden. Er zijn veel dingen die je preventief kunt doen om de impact van een terroristische aanslag te beperken. En laten we tegelijkertijd realistisch blijven: de kans dat je locatie wordt geraakt, is – gelukkig – in Nederland voor de meeste locaties heel klein.

Bron foto: www.dailymail.co.uk