Dagelijks worden corona-infectie records gebroken en daarmee doet het fenomeen code zwart wederom zijn intrede in het maatschappelijk debat. Code zwart, oftewel een situatie waarbij de ziekenhuizen geen nieuwe patiënten meer kunnen opnemen, is immers weer een voorstelbare situatie. Of Diederik Gommers gelijk heeft wat betreft de inzet van politie en defensie is te bediscussiëren. Toch kunnen ziekenhuizen het zich niet veroorloven niet na te denken over de veiligheidssituatie op en rond het ziekenhuis wanneer code zwart zich daadwerkelijk voordoet.

Code zwart scenario’s

Maar wat gebeurt er als de zorg wordt overvraagd? In een code zwart scenario zullen artsen en verpleegkundigen gedwongen zijn om mogelijke patiënten te weigeren, puur door de té beperkte beschikbaarheid van medische capaciteit. Vrienden en familieleden kunnen in reactie daarop mogelijk bedreigingen uiten, intimiderend gedrag vertonen en zelfs fysiek geweld gebruiken. Ook niet onvoorstelbaar is dat in dergelijke leven of dood situaties messen of andere slag- of steekwapens worden gebruikt.

Daarnaast kan een code zwart situatie een impuls geven aan (gewelddadig) activisme. Demonstraties bij ziekenhuizen die mogelijkerwijs kunnen escaleren zijn niet ondenkbaar. Met persoonlijk leed en materiële, financiële en publicitaire schade als gevolg en dat het ziekenhuis in kwestie verminderd in staat is de gevolgen van de pandemie te bestrijden. Het veiligheidsrisico beperkt daardoor het vermogen van de Nederlandse samenleving om effectief de minimale ziekenhuiszorg te bieden aan iedereen die dat nodig heeft. Een breakdown van het complete systeem komt dan als scenario in beeld.

Inventariseren

De veiligheid van personeel, patiënten en bezoekers begint met een goede voorbereiding aan de hand van het analyseren en duiden van risico’s. Het belang van plannen maken voor aanvullende veiligheidsmaatregelen tijdens een code zwart situatie kan en mag niet worden onderschat. Het bezoekbeleid moet worden aangepast. Te identificeren potentiële dadertypen moeten worden beperkt in het toegang krijgen tot het ziekenhuis, zodat risico’s voor artsen en verpleegkundigen worden gemitigeerd.

Bouwkundige beveiligingsmaatregelen dienen de handhaafbaarheid van een strenger bezoekbeleid te vergemakkelijken. Beperk in- en uitgangen en beveilig de nog bestaande in- en uitgangen permanent, op een adequate manier. De perimeter van het ziekenhuis kan worden uitgebreid en verstevigd middels hekken, betonblokken en permanente surveillance. Zo wordt er ook ruimte geboden aan triage mogelijkheden buiten de muren van het ziekenhuis. Een belangrijk aspect bij het ontwerp van ziekenhuizen is de toegankelijkheid van het gebouw, dat onder normale omstandigheden een groot goed is, maar nu onder code zwart omstandigheden de kwetsbaarheid vergroot.

Flexibele schil aan beveiliging

Ziekenhuizen kunnen een flexibele schil aan beveiligers voorbereiden, om te worden ingezet op het moment dat code zwart zich voordoet. Posten voor deze beveiligers en specifieke protocollen moeten worden geformuleerd. De aanwezigheid van middelen zoals uniformen, communicatieapparatuur en werkinstructies moet worden voorbereid. De interne en externe beveiligingsorganisaties moeten op elkaar zijn afgestemd door op voorhand met de politie in gesprek te gaan over een code zwart scenario. Zo staat er duidelijk op papier hoe zij gaan reageren wanneer deze zich voordoet.

Bij ernstige geweldsincidenten grijpen politie en defensie (Koninklijke Marechaussee) zeker in, maar een eigen gedegen voorbereiding helpt deze incidenten te voorkomen en beheersbaar te houden.

G4S

G4S beschikt over jarenlange ervaring met het opzetten en uitvoeren van grootschalige beveiliging onder verzwaarde omstandigheden. Daarbij zijn wij goed in staat om in samenwerking met onze partners bestendig en overtuigend zorg te dragen voor onverstoorde voortzetting van de operaties van onze klanten, of dit nu gaat om de bescherming van vaccinatiestraten, het begeleiden van menigtes rondom sportwedstrijden of het bieden van een flexibele schil aan penitentiaire inrichtingen. Hoog risico omstandigheden die een complexe strak gemanagede operatie vergen met uitstekende, toegewijde beveiligers, daarvoor kunt u bij ons terecht.